De uitneembare beugel

Twin Block

Allereerst zijn er de uitneembare beugels, ook wel losse beugels genoemd. Die heten zo omdat ze door degene die deze beugel draagt, zelf uit de mond genomen kunnen worden. Uitneembare beugels zijn meestal gemaakt van een soort plastic (eigenlijk kunsthars) waarin metalen draden zijn bevestigd. Er zijn verschillende soorten uitneembare beugels.

De Activator

Wat is een blokbeugel?

De blokbeugel, of ‘aktivator’ is een beugel waar de onder- en boventanden tegelijk in dicht kunnen bijten. Het is een losse beugel die gemakkelijk in en uit kan worden gedaan. De beugel is zo gemaakt dat de onderkaak bij het dichtbijten door de beugel naar voren wordt geduwd. Omdat de onderkaak, met de beugel, daarna weer naar achteren wil ‘trekt’ de beugel wat aan de bovenkaak. Zodoende wordt de groei van de bovenkaak afgeremd en de groei van de onderkaak versterkt. Soms krijg je bij de blokbeugel ook een buitenbeugel. De buitenbeugel zit vast aan de blokbeugel en heeft een kapje over het hoofd om de beugel strak te trekken. Het is natuurlijk niet zo dat je de hele tijd in de beugel moet dichtbijten, maar iedere keer als je slikt bijt je automatisch de onderkaak in de beugel. De eerste week kan het trouwens geen kwaad om regelmatig stevig in de beugel te bijten en de lippen (proberen) te sluiten. De kaak ‘herkent’ daardoor beter de stand waarin moet worden dichtgebeten.

Hoe wordt de blokbeugel gemaakt?

Voor de blokbeugel worden twee afspraken gemaakt.
Bij de eerste afspraak worden er nieuwe afdrukken genomen waarmee weer gipsmodellen worden gemaakt.
Daarna moet de stand van de onderkaak worden bepaald, zoals die wordt gebruikt voor de beugel. Dat wordt gedaan met een wasblok waarin moet worden dichtgebeten. Dit wasblok heeft dezelfde vorm als de wasbeet waar je in het begin in moest bijten, maar is alleen een stuk dikker. Het is meestal de bedoeling dat er zo in het wasblok wordt gebeten dat de onder- en boven voortanden recht boven elkaar staan. Je moet ook niet echt dichtbijten maar een stukje ruimte tussen de voortanden open houden.

Vervolgens mag je èèn of twee leuke kleuren uitkiezen voor het pastic waarvan de beugel wordt gemaakt.
Bij de tweede afspraak, ongeveer 2 weken later, wordt de beugel geplaatst.

Hoe doe je de blokbeugel in?

Het beste is het om de beugel met duim en wijsvinger beet te pakken en in de mond tegen de boventanden- en kiezen te zetten. Daarna moeten de ondertanden in de beugel worden gezet. Je doet dit het beste door tegelijk de onderkaak iets naar voren te houden. (Als je dat niet doet is het soms pijnlijk aan de tongkant van de onderkaak). Het uitdoen van de beugel gaat precies andersom: eerst de onderkaak (iets naar voren duwen) uit de beugel en dan met duim en wijsvinger de beugel van de boventanden- en kiezen wegtrekken.

Hoeveel uur moet de blokbeugel worden gedragen?

De beugel moet ongeveer 14 uur per dag gedragen worden. Dat betekent dat het meestal voldoende is om de beugel thuis te dragen: ’s middags, ’s avonds en ’s nachts. Als je bij de blokbeugel ook een buitenbeugel hebt gekregen is het de bedoeling dat je die altijd samen met de blokbeugel draagt. Als je de blokbeugel ook buiten of op school draagt hoeft de buitenbeugel niet in (het mag natuurlijk wel).

Pijn?

De onderkaak wordt door de beugel naar voren geduwd. Daardoor worden de kaakspieren wat uitgerekt. Deze spieren zijn dat niet gewend, waardoor je wat spierpijn kan krijgen. Dat is een normale reactie die na een paar dagen vanzelf weggaat.
Soms krijg je in het begin aan de binnenkant van de onderkaak wat pijnlijke drukplekjes. In dat geval moet je even een afspraak maken om de beugel iets te laten beslijpen.
Omdat alle tanden en kiezen ook een beetje gaan verschuiven gaan die de eerste dagen wat zeer doen, vooral bij kauwen merk je dat. Wat je bij het dichtbijten soms ook merkt is dat de voortanden wel op elkaar komen, maar de kiezen niet. Dat is wat vervelend, maar het betekent dat de beugel werkt en de onderkaak naar voren is geduwd!

De eerste week

Denk er maar eens aan. Gaan slapen met zo’n brok plastic in je mond. Het is dan ook niet raar dat de beugel in het begin ’s nachts wel eens uit de mond valt. Na de eerste maand is dat meestal voorbij omdat je dan aan het gevoel gewend bent.

Zijn er dingen die je niet mag eten?

Eigenlijk niet. Omdat je tijdens het eten de beugel uiteraard uit moet doen is het verstandig het aantal ‘tussendoortjes’ te beperken.
Drinken gaat vaak wel, ook met een rietje.

Het schoonhouden van de beugel

Het beste is het om na het tandenpoetsen de blokbeugel ook met tandenborstel en een zachte zeep schoon te poetsen. Bewaar de blokbeugel daarna in een bakje.
Als de beugel een beetje gaat “ruiken”, dan kun je hem een paar uur in een glas met water en een beetje azijn doen.

Controles

Meestal wordt de beugel eens in de 6 weken gecontroleerd. Tijdens deze controles wordt de kaakstand gecontroleerd en wordt de beugel gesteld. Regelmatig zal iets van de beugel worden weggeslepen om de (uit)groei van de tanden en kiezen te begeleiden.

De buitenbeugel, of ‘headgear’ is een beugel die uit een paar onderdelen bestaat. Om de eerste grote kiezen van de bovenkaak worden eerst metalen ringetjes bevestigd. Aan de wangzijde van deze ringetjes zit een buisje. De buitenbeugel zelf bestaat uit een gedeelte in de mond en, daaraan vastgemaakt, een gedeelte buiten de mond. Het gedeelte in de mond moet in de buisjes op de ringetjes worden geschoven. Aan het deel buiten de mond wordt een elastische nekband vastgezet.

Hoe wordt de buitenbeugel geplaatst?

Omdat de eerste grote kiezen in de bovenkaak vaak tegen andere kiezen aangedrukt staan moet eerst wat ruimte worden gemaakt om de ringetjes te kunnen plaatsen. Dit gebeurt met kleine elastiekjes die tussen de kiezen worden gedrukt. Maximaal zijn dit dus 2 elastiekjes per kies (aan de voor- en achterzijde). Het plaatsen van deze elastiekjes duurt doorgaans 5 minuten. De elastiekjes veroorzaken meestal wat pijn aan de kiezen (dit komt omdat de kiezen iets gaan verschuiven).
De volgende afspraak is enkele dagen later. Dan worden de elastiekjes weer weggehaald (als ze er nog niet uitgevallen zijn) en kunnen de ringetjes eerst gepast worden. Tijdens het passen moeten de ringetjes met een bijtstokje goed op de plaats worden gebeten. Als ze goed passen worden ze weer van de kiezen gehaald en kunnen ze worden vastgezet. Dit gebeurt met een speciaal soort ‘lijm’. De kiezen worden dan eerst goed schoongemaakt met een polijstborsteltje (een soort elektrische tandenborstel). Daarna worden de ringetjes, met de lijm, weer op de kiezen geschoven. Omdat ze al gepast zijn gaat dit veel sneller. Als de lijm hardt is, worden de overtollige lijmrestjes weggehaald. Hierna wordt de buitenbeugel passend gemaakt zodat deze goed in de buisjes kan schuiven. Deze behandeling duurt bij elkaar ongeveer drie kwartier.

Hoe doe je de buitenbeugel in?

Het gedeelte van de buitenbeugel dat in de mond zit heeft aan iedere kant een lusje. Dit lusje moet naar de onderkiezen wijzen. Ga voor het inzetten als volgt te werk. Houd eerst de binnenboog van de buitenbeugel helemaal in de mond. Schuif dan aan één kant de beugel in het buisje op de kies. Pak vervolgens de lusjes van de beugel met duim en wijsvinger beet en ‘stuur’ de andere kant naar de ingang van het buisje. Meestal moet hiervoor iets geknepen en naar voren gedraaid worden. De nekband kan vervolgens om worden gedaan terwijl de beugel gelijktijdig vastgedrukt wordt in de buisjes.
Het is normaal dat het inzetten de eerste paar keer lastig gaat. Dat is bij iedereen zo. Rustig een paar keer oefenen en dan gaat het beter!

Hoe doe je de buitenbeugel uit?

Eerst moet, aan een kant, de nekband los worden gemaakt. Daarna de beugel weer bij de lusjes beetnemen met duim en wijsvinger. Door iets te knijpen en één kant naar voren te bewegen wordt een kant uit het buisje gedraaid. Daarna de beugel loslaten en losjes de andere kant uit het buisje schuiven. Pak de beugel dus niet bij de metaaldelen naast de wang. Daarmee worden te grote krachten gebruikt en kan de beugel breken of kunnen de ringetjes rond de kiezen loskomen.

Hoeveel uur moet de buitenbeugel gedragen worden?

Niet iedereen moet de beugel even lang dragen. Meestal echter moet de buitenbeugel 16 uur per dag gedragen worden. Een vast ritme is daarbij aan te bevelen. Bijvoorbeeld de beugel alleen uit tussen het middageten en avondeten. Dan wordt de beugel ’s avonds, ’s nachts en ’s ochtends gedragen. Bij twijfel liever een uurtje extra! (tenzij bij de controle anders wordt aanbevolen). Over het algemeen geldt: Hoe meer de beugel gedragen wordt des te sneller gaat de behandeling.
Tijdens sommige (wilde) sporten of tijdens het zwemmen moet de beugel worden uitgedaan.

Zijn er dingen die je niet mag eten?

Eigenlijk niet. Omdat tijdens het eten de beugel uit mag moet het aantal ’tussen¬doortjes’ wel worden beperkt.

Dan nog enkele dingen…
Poetsen met de buitenbeugel is niet moeilijk. Gewoon normaal poetsen, en na afloop nog even extra over de ringetjes op de grote kiezen borstelen. Laat de ringetjes blinken! Bedenk, pijnlijk of bloedend tandvlees is ontstoken tandvlees. Extra borstelen, ook al doet het even pijn en ook al is er wat bloed zichtbaar, is de enige manier om het tandvlees weer gezond te krijgen. Als de beugel goed gedragen wordt doen de kiezen, waarop de ringetjes zitten, de eerste dagen soms een beetje pijn. Ook lijkt het soms of de kiezen wat losser gaan staan. De pijn hoort na een paar dagen weer weg te gaan, de ‘wiebel’ van de kies betekent dat de beugel goed gedragen wordt.
Meestal wordt de beugel iedere maand gecontroleerd. Neem hem dus bij iedere afspraak mee. Als er iets met de beugel gebeurt, waardoor hij niet meer goed lijkt te passen, maak dan een afspraak voor een controle tussendoor. Tenslotte: Als er een ringetje los zit (controleer dit regelmatig met je vingers) of als de beugel stuk is bel dan altijd voor een afspraak om een reparatie uit te laten voeren. Kom dus nooit zo maar tussendoor langs met een kapotte beugel.

Het losse plaatje

De losse beugel word gebruikt voor vrij eenvoudige orthodontische behandelingen. Het voordeel van deze beugel is tevens zijn nadeel want om resultaat te bereiken moet de beugel wel gedragen worden ook dus als de beugel pijn doet! Als je de losse beugel pas draagt kan je iets gaan slissen ook kan het even lastig zijn met eten doordat eten tussen je gehemelte en de beugel kan komen. De losse beugel kan ook worden voorgeschreven na het dragen van een vaste beugel als retentiemogelijkheid.